Badanie kliniczne Oscillo

Skuteczność preparatu Oscillococcinum w leczeniu ostrych infekcji dróg oddechowych u dzieci

  1. W. Skripczenko, A. A. Wilnic, E. J. Gorelik, W. S. Kowalow, J. W. Niestierowa, N. N. Pticznikowa

Naukowo-Kliniczny Ośrodek Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci przy Federalnej Agencji ds. Medycyny i Biologii, Sankt-Petersburg, Federacja Rosyjska

Cel: Niezależnie od wdrażanych metod specyficznej i niespecyficznej profilaktyki w Rosji w ostatnich latach odnotowuje się wzrost zachorowalności na ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych i grypę, co sprawia, że problematyka zapobiegania infekcjom dróg oddechowych staje się coraz bardziej aktualna.

Pacjenci i metody: przebadano 70 dzieci chorujących na ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych i grypę o średnim nasileniu, które przyjmowały preparat Oscillococcinum® w porównaniu z grupą kontrolną dzieci, którym nie podawano tego leku (n=30), porównywalną pod względem stopnia zaawansowania choroby i wieku.

Wyniki: W grupie podstawowej odnotowano istotnie szybszą dynamikę ustępowania poszczególnych objawów zespołu zatruciowego i nieżytowego. W czwartej dobie choroby częstość eliminacji wirusa wynosiła 91,4% przypadków w grupie głównej i 60% w grupie kontrolnej (p<0,05). Odnotowano 1,5-krotny spadek częstości komplikacji (24,3% w grupie głównej vs 36,7% w grupie kontrolnej). Stwierdzono, że spadek liczby dni hospitalizacji był istotnie większy w grupie głównej dzieci (5,4 ± 1,1) w porównaniu z kontrolną (7,2 ± 1,6, p < 0,05). Odnotowano dobrą tolerancję leku oraz brak działań niepożądanych.

Wnioski: Przeprowadzone badanie daje podstawy do rekomendacji leku Oscillococcinum® w leczeniu średnio ciężkich postaci grypy A i B, paragrypy oraz infekcji wywołanych przez adenowirusy, rinowirusy, bokawirusy i wirusy RSV u dzieci.

Słowa kluczowe: ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych, grypa, Oscillococcinum, dzieci

Dane do cytowania:

  1. W. Skripczenko, A. A. Wilnic, E. J. Gorelik, W. S. Kowalow, J. W. Niestierowa, N. N. Pticznikowa Effiektiwnost’ prieparata Ocyłłokokcynum w leczenii ostrych riespiratornych infiekcyj u dietiej. Woprosy kliniczeskoj piediatrii. 2019; 14(1): ??? DOI: 10.20953/1817- 7646-2019-1-

Dane do korespondencji :

Skripczenko Natalia Wiktorowna, doktor nauk medycznych, profesor, zastępca ds. naukowych dyrektora Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci przy Federalnej Agencji ds. Medycyny i Biologii, kierownik Katedry Chorób Infekcyjnych u Dzieci Państwowego Pediatrycznego Uniwersytetu Medycznego w Santk-Petersburgu, zasłużony działacz naukowy Federacji Rosyjskiej

Adres: 197022 Sankt-Petersburg, ul. Profesora Popowa 9

Telefon: (812) 234-1038

Email: snv@niidi.ru

Artykuł otrzymano …, przyjęto do druku

 

Efficacy of Oscillococcinum in the treatment of acute respiratory infections in children

N.V.Skripchenko, A.A.Vilnits, E.Yu.Gorelik, V.S.Kovalev, Yu.V.Nesterova, N.N.Ptichnikova

Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Saint-Petersburg, Russian Federation;

The objective. Despite the measures undertaken to prevent acute respiratory viral infections (ARVIs), we observe a growing incidence of ARVIs and influenza in Russia. Therefore, the problem of prevention of respiratory infections remains highly relevant.

Patients and methods. We examined 70 children with moderate ARVI or influenza receiving Oscillococcinum® (experimental group) and 30 children with ARVI or influenza not receiving Oscillococcinum® (control group). Patients in both groups were matched for age, gender, and disease severity.

Results. Patients in the experimental group demonstrated more rapid relief of individual intoxication and catarrhal symptoms than controls. On day 4, virus elimination was achieved in 91.4% of children from the experimental group and 60% of children from the control group (р < 0.05). Patients receiving Oscillococcinum® developed complications 1.5 times less frequently than controls (24.3% vs 36.7%). Children from the control group required longer in-patient treatment than those from the control group (7.2 ± 1.6 days vs 5.4 ± 1.1 days; p < 0.05). Oscillococcinum® was well tolerated and caused no adverse reactions.

Conclusion. We recommend Oscillococcinum® for the treatment of moderate ARVIs caused by influenza A and B, parainfluenza, adenovirus, rhinovirus, bocavirus, and respiratory syncytial virus in children.

Key words: ARVI, influenza, Oscillococcinum, children

For citation: Skripchenko N.V., Vilnits A.A., Gorelik E.Yu., Kovalev V.S., Nesterova Yu.V., Ptichnikova N.N. Efficacy of Oscillococcinum in the treatment of acute respiratory infections in children. Vopr. prakt. pediatr. (Clinical Practice in Pediatrics). 2019; 14(1): ??? (In Russian). DOI: 10.20953/1817-7646- 2019-1-

For correspondence:

Natalya V. Skripchenko, MD, PhD, DSc, Professor, Deputy Director for Research in Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Federal Medical and Biological Agency of the Russian Federation, head of the Department of Pediatric Infectious Diseases, Saint Petersburg State Pediatric Medical University, Honored Researcher of the Russian Federation

Address: 9 Professora Popova str., Sankt-Petersburg, 197022, Russian Federation

Phone: (812) 234-1038

E-mail: snv@niidi.ru

The article was received …, accepted for publication

 

Ostre infekcje dróg oddechowych zajmują stabilną pozycję lidera w strukturze chorób infekcyjnych wieku dziecięcego. Ponad 20% całej populacji kraju corocznie przechodzi ostrą infekcję dróg oddechowych. Przy tym do 70-80% chorych to dzieci, szczególnie te najmłodsze. W Rosji w ciągu ostatnich 6 lat liczba zachorowań na ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych, w tym na grypę, wzrosła o 9,3% [1-4]. Roczne łączne straty ekonomiczne spowodowane zachorowalnością na grypę i  ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych, w tym wydatki na diagnostykę i leczenie, wypłaty zasiłków opiekuńczych dla rodziców przebywających na zwolnieniach lekarskich na opiekę nad dziećmi wynoszą dziesiątki miliardów rubli.

Jednym z głównych problemów w leczeniu ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych jest brak specyficznych środków leczenia przyczynowego i ograniczona skuteczność dostępnych preparatów modulujących odporność. Dodatkowe ograniczenia wiążą się z możliwymi działaniami ubocznymi środków leczniczych, ograniczającymi ich stosowanie oraz brakiem pozwolenia na stosowanie szeregu preparatów u dzieci [5]. W związku z tym przyszłościowe wydaje się stosowanie preparatów homeopatycznych o działaniu przeciwwirusowym i stymulującym odporność, które wyróżnia brak znanych działań ubocznych u dzieci.

Doświadczenie zgromadzone do naszych czasów wskazuje na wysoką skuteczność i bezpieczeństwo stosowania leków homeopatycznych, także w leczeniu chorób infekcyjnych. Główna właściwość leków homeopatycznych to mobilizacja dodatkowych mechanizmów obronnych do celów walki z infekcją bez brutalnej ingerencji w działanie fizjologicznych systemów organizmu, co ma szczególne znaczenie w praktyce pediatrycznej [6-8].

Jednym z leków z tej kategorii, szeroko stosowanym w kompleksowym leczeniu grypy i ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych u dzieci jest Oscillococcinum® (pozwolenie na dopuszczenie do obrotu nr 0014236/01) – środek homeopatyczny, którego aktywnym składnikiem jest ekstrakt z wątroby i serca kaczki berberyjskiej (Anas barbariaelium, hepatic et cordis extractum). Do czasów obecnych mechanizm jego działania został opisany przez szereg autorów; polega on na wpływie na odporność komórkową i humoralną – podwyższeniu indeksu fagocytarnego i stymulacji wytwarzania wydzielniczej IgA. Udowodniono, że w rozwoju ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych u dzieci przyjmujących Oscillococcinum® największym zmianom podlega poziom cytokin regulacyjnych występujących w surowicy krwi (interleukiny 4 i 2) a także cytokin prozapalnych (interleukina 6 i czynnik martwicy nowotworu) [6-8, 10, 11]. Rosyjscy uczeni wyjaśnili jeden z głównych mechanizmów działania Oscillococcinum na wirusy grypy, a mianowicie hamowanie neuraminidazy prowadzące do zablokowania replikacji wirusów [9]. W trakcie badania jego działania in vitro, w kulturze komórek zostało wykazane, że preparat nie posiada właściwości immunotoksycznych. Preparat nie ma działania uwrażliwiającego i nie hamuje produkcji interferonu przez organizm [5].

W 2015 r. przeprowadzono przegląd systematyczny Cochrane dotyczący skuteczności stosowania Oscillococcinum, do którego włączono sześć randomizowanych, kontrolowanych placebo badań. Uznano, że Oscillococcinum sprzyja szybszemu ustępowaniu objawów ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych i grypy, a także skraca czas trwania choroby [5,10].

Cel badania – analiza dynamiki klasycznych objawów i całkowitego wydalenia wirusów z organizmu u dzieci z ostrymi infekcjami wirusowymi dróg oddechowych i grypą w trakcie leczenia preparatem Oscillococcinum®.

Prace trwały od 01.02.2018 do 31.08.2018. Badaniem objęto dzieci w wieku od 3 miesięcy do 18 lat, które przed hospitalizacją nie otrzymywały leków immunotropowych ani przeciwwirusowych oraz zostały przyjęte do kliniki Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci przy Federalnej Agencji ds. Medycyny i Biologii (Sankt-Petersburg) w ciągu pierwszych 48 godzin od wystąpienia objawów klinicznych grypy lub ostrej infekcji wirusowej dróg oddechowych, a mianowicie: temperatury > 37,5  ̊C i pojawienia się co najmniej jednego objawu choroby dróg oddechowych (kaszlu, nieżytu nosa, bólu gardła) i/lub pozytywnego wyniku badania wymazu z błon śluzowych nosogardła metodą reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) pod kątem screeningu ostrej infekcji wirusowej dróg oddechowych lub grypy typu A, B.

Chorych objętych badaniem podzielono na 2 grupy. W skład pierwszej (głównej) grupy (n=70) weszli pacjenci otrzymujący preparat Oscillococcinum®. Druga grupa (kontrolna lub porównawcza) składała się z pacjentów leczonych standardowo (bez stosowania Oscillococcinum). Diagnoza była stawiana klinicznie. Weryfikacja diagnozy i ocena czasu wydalania wirusów grypy i innych wirusów infekujących drogi oddechowe  była przeprowadzana na podstawie wymazów z nosogardła metodą PCR w pierwszej dobie po przyjęciu do szpitala. Kontrolny test PCR wykonywano w 4 dobie hospitalizacji w celu potwierdzenia braku wirusów w wymazie i oceny skuteczności leczenia. Do jednoczesnego wykrywania wirusów układu oddechowego w wymazach z nosogardła metodą multipleks PCR z hybrydyzacyjno-fluorescencyjną detekcją produktów amplifikacji zastosowano zestaw odczynników AmpliSens® ORVIscreen-FL (Centralny Instytut Badawczy Epidemiologii FBSI Rospotrebnadzor, Moskwa), która zapewnia wykrywanie fragmentów kwasów nukleinowych patogenów wywołujących ostre infekcje dróg oddechowych (rinowirus, adenowirus, bokawirus, metapneumowirus, wirus syncytialny układu oddechowego (RS), rinowirus, wirusy paragrypy typu 1–4) oraz wirusy grypy A i B. Badaniem objęto próbki cDNA (komplementarnego DNA) wyizolowane z wymazów z nosogardła. Czułość analityczna metody dla wirusów RS, metapneumowirusów, wirusów grypy A i B, paragrypy, rinowirusów i bokawirusów wynosi 1×103 GE/ml (ekwiwalent genomu/mililitr), dla koronawirusów 1×104, adenowirusów – 5×103 GE/ml .

Pacjentom z grupy głównej podawano Oscillococcinum® zgodnie z zaleceniami na ulotce dołączonej do leku. Oprócz preparatów przeciwwirusowych pacjenci z grupy głównej i kontrolnej otrzymywali niezbędne leczenie towarzyszące – preparaty przeciw patogenom i leczenie objawowe.

W celu obiektywizacji oceny objawów zespołu zatruciowego i nieżytowego, na które uskarżali się pacjenci, stopień nasilenia poszczególnych objawów oceniano w punktach.  W przyjętej skali 0 oznaczało brak lub minimalne nasilenie objawu, 1 – występowanie objawu o średnim nasileniu, a 2 – wysokie nasilenie objawu. Katamneza ozdrowieńców była badana przez 3 miesiące po wypisaniu dziecka ze szpitala metodą wywiadów telefonicznych z rodzicami.

Obróbkę statystyczną wyników badania przeprowadzono przy użyciu komputera PC i oprogramowania Excel. Wyniki badań opracowano metodami statystyki wariacyjnej i analizy korelacji z wykorzystaniem pakietu oprogramowania StatisticaforWindows do statystycznego przetwarzania danych metodami analizy parametrycznej: obliczenia wartości średnich (Mean), odchylenia standardowego (Sx) i błędu wartości średniej ( StD). Istotność różnic w porównywanych średnich oceniano za pomocą testu t-Studenta (t), współczynnika rzetelności (p). Istotność statystyczną różnic w próbach porównawczych oceniano za pomocą testu t-Studenta na poziomie prawdopodobieństwa p < 0,05.

Charakterystyka kliniczna dzieci chorych na ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych i grypę

Analiza składu grup dzieci według płci i wieku wykazała niewielką przewagę chłopców nad dziewczętami w grupie głównej (odpowiednio n = 39 (55,7%) in = 31 (44,3%)) i nieco więcej w grupie kontrolnej (n = 19(63,3%) vs. n = 11 (36,7%)). Struktura wiekowa grupy pierwszej i drugiej była porównywalna; przeważały dzieci w wieku do 7 lat (odpowiednio 77 i 67%), średni wiek dzieci w grupach wynosił 6,2 ± 4,7 i 6,3 ± 3,9 lat.

Badanie podmiotowe pacjentów w grupach badawczych wykazało, że wszystkie dzieci urodziły się jako donoszone (w 38-41 tygodniu ciąży), ich rozwój przebiegał bez odchyleń od normy i nie występowały u nich choroby przewlekłe. Zachorowalność na infekcje układu oddechowego wynosiła od 2 do 4 razy w roku, choroba miała lekki lub średnio ciężki przebieg. Wszystkie dzieci w momencie włączenia do badania były zaszczepione zgodnie z narodowym kalendarzem szczepień ochronnych.

W trakcie zbierania wywiadu epidemiologicznego wykazano, że około połowy dzieci w obu grupach miało kontakt z chorymi na ostre infekcje wirusowe dróg oddechowych/grypę w zorganizowanych grupach (51 i 45%), rzadziej występowały kontakty chorym członkiem rodziny i sporadyczne przypadki zachorowań.

Czas od początku choroby do przyjęcia do szpitala był porównywalny w obu grupach i wynosił 29,7 ± 12,4 g. w grupie głównej i 26,1 ± 14,1 w grupie kontrolnej.

W momencie przyjęcia do szpitala pacjenci uskarżali się głównie na kaszel, katar, ból/łaskotanie w gardle, gorączkę, ból głowy, osłabienie, a przy obiektywnych oględzinach jako główne zespoły objawów chorobowych wskazano gorączkę i objawy zatrucia organizmu oraz zespół nieżytu oddechowego.

Gorączkę o różnym nasileniu rejestrowano przy przyjęciu do szpitala u 91,4% pacjentów z grupy głównej i u 100% w grupie kontrolnej. Przy tym u dzieci z grupy kontrolnej częściej występował stan podgorączkowy (35% vs 17,1% w grupie głównej, p<0,05). Różnic w częstości występowania umiarkowanej i wysokiej gorączki nie wykryto (ryc. 1).

Ryc. 1 Charakterystyka pacjentów wg stopnia nasilenia gorączki w momencie przyjęcia do szpitala.

Fig. 1 Distribution of patients according to the severity of fever upon admission to hospital.

Do celów oceny zespołu nieżytu oddechowego brano pod uwagę takie objawy, jak zaczerwienienie gardła, ból/łaskotanie w gardle, wyciek z nosa, trudności z oddychaniem przez nos i kaszel. U wszystkich pacjentów z obu grup zaobserwowano przynajmniej jeden z wymienionych objawów, co stanowiło warunek włączenia do badania. Stwierdzono, że zaczerwienienie gardła wystąpiło w 100% przypadków w obu grupach, nieco rzadziej występowały trudności z oddychaniem przez nos (88,6% i 93,3% odpowiednio w grupie głównej i kontrolnej) i kaszel (odpowiednio 84,3% i 90,0%). Na ból/łaskotanie w gardle nieco częściej uskarżały się dzieci z grupy kontrolnej (56,7% vs 47,1% w grupie głównej). Częstość występowania głównych objawów nieżytowych u dzieci z badanych grup przedstawia ryc. 2.

Zespół zatruciowy występował u wszystkich dzieci w grupie głównej i kontrolnej. Dzieci uskarżały się najczęściej na osłabienie (92,9% i 90,0%) i dreszcze (odpowiednio 78,5% i 76,7%), nieco rzadziej niepokoiły pacjentów objawy wegetatywne takie jak zwiększone pocenie się (70% i 74%), ból głowy (48,6% i 46,7%). Nie stwierdzono istotnych różnic częstości występowania wykrytych objawów (ryc. 3).

W obu grupach dzieci większość objawów zatrucia miała charakter umiarkowany, co odpowiadało umiarkowanemu nasileniu choroby. Przeważały skargi na osłabienie, natomiast w grupie głównej dzieci istotnie częściej (p < 0,01) skarżyły się na silny ból głowy niż w grupie porównawczej (odpowiednio 32,9% i 10%) (ryc. 4 ).

Analiza nasilenia zespołu nieżytowego w grupie głównej i kontrolnej wykazała przewagę, przy prawie tej samej częstotliwości,  skarg na uczucie zatkania nosa (61,5% i 60%) i kaszel (55,7% i 55%) oraz w badaniu obiektywnym – intensywnego zaczerwienienia gardła (45,7% i 40% odpowiednio) (ryc. 5).

Bez względu na istniejące różnice w sumie obie analizowane grupy pacjentów były porównywalne. W obu grupach we wszystkich przypadkach choroba miała średnie nasilenie z relatywną przewagą zespołu nieżytowego lub zatruciowego.

Czas trwania objawów klinicznych ostrych infekcji wirusowych układu oddechowego i grypy

Jednym z ważniejszych kryteriów ciężkości przebiegu zachorowania i skuteczności prowadzonego leczenia jest czas utrzymywania się objawów i okres hospitalizacji. Dane porównawcze dla obu grup przedstawia tabela. Stwierdzono, że w obu badanych grupach najczęściej ustępowały objawy zespołu zatruciowego. Przy tym u dzieci z grupy głównej szybciej ustępowały objawy takie jak ból głowy, dreszcze, pocenie się, osłabienie. Należy zaznaczyć, że te właśnie objawy w początkowym stadium choroby występowały z większym nasileniem w grupie głównej w porównaniu z kontrolną. Stwierdzono także, że u dzieci z grupy głównej istotnie szybciej następował spadek gorączki  (1,8 ± 0,5 vs 2,7 ± 0,6 dni w grupie kontrolnej). Analiza porównawcza dynamiki objawów nieżytowych wykazała szybsze ustępowanie wycieku z nosa и (3,2 ± 1,2 i 5,4 ± 1,1 dnia) i zaczerwienienia gardła а (3,4 ± 0,9 i 4,9 ± 1,0) (p < 0,05) w grupie głównej w porównaniu z pacjentami z grupy kontrolnej. W sumie szybsze ustępowanie objawów zespołu zatruciowego i nieżytowego u pacjentów z grupy głównej miało wpływ na czas przebywania w szpitalu wyrażony w liczbie dni hospitalizacji. W grupie głównej wskaźnik ten wyniósł 5,4 ± 1,1 dnia i był istotnie niższy od wskaźnika dla grupy kontrolnej (7,2 ± 1,6 dnia) (p < 0,05).

U jednego pacjenta z grupy kontrolnej rozwinęło się zapalenie płuc. Łączna częstość występowania powikłań w grupie głównej wynosiła 24,3% (n=17), czyli 1,5 razy mniej niż w grupie kontrolnej – 36,7% (n=11).

Ryc. 2 Częstość występowania głównych objawów nieżytowych przy ostrych infekcjach wirusowych układu oddechowego i grypie w dniu przyjęcia do szpitala.

Fig 2 Frequency of the main catarrhal symptoms upon admission to hospital

Ryc. 3 Częstość występowania głównych objawów zespołu zatruciowego w grupach poddanych obserwacji.

Fig. 3 Frequency of the main manifestations of intoxication in the groups

Struktura etiologiczna i dynamika wydalania wirusów u osób chorych na grypę i ostre infekcje wirusowe układu oddechowego

Badanie etiologii zachorowania przeprowadzono u 64 dzieci z grupy głównej (91,4%) i u 26 pacjentów z grupy kontrolnej (86,7%). W obu grupach wykryto praktycznie z tą samą częstotliwością (40%) wirusy grypy z dwukrotną przewagą wirusów grypy typu A (28,6 i 26,7% vs 11,4% i 15,7% przypadków wykrycia wirusów grypy typu B odpowiednio w grupie głównej i kontrolnej). Spośród innych wirusów występujących w układzie oddechowym najczęściej wykrywano wirusy RSV (17,1 i 30%) oraz rinowirusy (15,7% i 23,3% odpowiednio w grupie głównej i kontrolnej). Inne rodzaje wirusów rejestrowano epizodycznie, częściej u dzieci z grupy głównej (ryc. 6). W grupie głównej miały także miejsce 2 przypadki pacjentów z infekcjami wirusowymi o mieszanej etiologii (grypa typu B + wirus RSV + adenowirus + rinowirus).

Przy badaniu kontrolnym w 4 dobie leczenia szpitalnego zaobserwowano, że organizmy pacjentów przestały wydalać wirusy. Pozytywny wynik zarejestrowano jedynie u 6 pacjentów (8,6%), w tej liczbie było  4 dzieci (5,7%) z grypą typu A oraz po 1 dziecku (1,4%) z ostrą infekcją układu oddechowego o etiologii związanej z wirusami RSV i adenowirusami. W grupie kontrolnej pozytywne wyniki diagnostyki PCR były rejestrowane znacznie częściej – w 40,0% przypadków (n=12) – składały się na nie 4 przypadki grypy typu A (13%), po 3 przypadki (10%) wirusa RSV i rinowirusy oraz po 1 zaobserwowanym przypadku (3,3%) adenowirusa i wirusa grypy typu B. W sumie negatywne wyniki testów PCR w 4 dobie leczenia, świadczące o niewystępowaniu wirusów w śluzówce nosogardła w głównej grupie pacjentów rejestrowano znacząco częściej (91,4% w porównaniu z 60% w grupie kontrolnej (p<0,05)). Badanie PCR pacjentów z negatywnym wynikiem pierwszego testu dawało ujemny wynik również po powtórnym jego przeprowadzeniu, co świadczyło o braku infekcji krzyżowych oraz nadkażeń u dzieci w czasie leczenia szpitalnego.

Zastosowane leczenie

Odnotowano dobrą tolerancję preparatu Oscillococcinum® u dzieci z grupy głównej. Nie odnotowano objawów niepożądanych związanych z jego przyjmowaniem. Dzieci z obu grup otrzymywały także wszelkie niezbędne leki przeciwwirusowe oraz łagodzące objawy, w tym leki przeciwgorączkowe przy umiarkowanej oraz wysokiej gorączce. Czas ich stosowania w grupie głównej wynosił 1,8 ± 0,6 dnia, w grupie kontrolnej – 2,2 ± 0,8. Odnotowano także mniejszą częstość przyjmowania leków obniżających gorączkę w ciągu pierwszych 3 dób choroby w grupie głównej w porównaniu z grupą kontrolną – odpowiednio 1,1 ± 0,4 i 1,7 ± 0,7 razy na dobę.

Katamneza ozdrowieńców z ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych i grypy

Badanie prowadzone wśród rodziców w ciągu 3 miesięcy od wypisania dzieci ze szpitala było ukierunkowane na wykrycie powtórnych zachorowań na infekcje układu oddechowego oraz ich częstość. Powtórne zachorowania odnotowano u 8 (11,7%) dzieci z grupy głównej i u 6 (23,1%) dzieci z grupy kontrolnej. Jednak biorąc pod uwagę względnie małą próbę, uzyskane dane wymagają dalszych badań.

Wnioski

Przeprowadzone badanie wykazało skuteczność wykorzystania preparatu Oscillococcinum® w leczeniu ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych i grypy u dzieci zarówno według kryteriów klinicznych, jak i laboratoryjnych. W grupie głównej pacjentów odnotowano szybszą dynamikę ustępowania poszczególnych objawów zespołu zatruciowego i nieżytowego: bólu głowy, a także skarg na osłabienie i pocenie się – co wskazuje na lepszą regenerację wegetatywnych mechanizmów regulacyjnych. Odnotowano znaczące skrócenie czasu utrzymywania się wycieku z nosa i zaczerwienienia gardła u dzieci z grupy głównej w porównaniu z grupą kontrolną. U dzieci z grupy głównej normalizacja temperatury (spadek poniżej 37°C) następowała znacząco wcześniej, co miało wpływ na zmniejszenie czasu przyjmowania i liczby dawek leków obniżających gorączkę. Wszystkie wymienione powyżej fakty przełożyły się na obniżenie wskaźnika liczby dni hospitalizacji o ponad 30%.

Badanie obecności wirusów wywołujących infekcje dróg oddechowych oraz grypę w śluzówce nosogardła metodą PCR u dzieci w badanych grupach w 4 dobie choroby wykazało wyższy procent eliminacji wirusów w grupie głównej w porównaniu z grupą kontrolną, co wskazuje na działanie przeciwwirusowe Oscillococcinum® i umożliwia jego rekomendację w charakterze leku przeciwwirusowego do leczenia infekcji wirusowych o różnej etiologii.

Odnotowano stuprocentowe bezpieczeństwo stosowania preparatu Oscillococcium®. Lek był dobrze tolerowany przez dzieci, nie odnotowano działań niepożądanych związanych z jego stosowaniem.

Przeprowadzone badanie daje podstawy do rekomendacji leku Oscillococcinum® w leczeniu średnio ciężkich postaci grypy A i B, paragrypy oraz infekcji wywołanych przez adenowirusy, rinowirusy, bokawirusy i wirusy RSV u dzieci.

 

Ryc. 4 Charakterystyka pacjentów z grupy głównej (1) i kontrolnej (2) wg stopnia nasilenia zespołu zatruciowego w dniu przyjęcia do szpitala.

Fig. 4 Distribution of patients in the experimental (1) and control (2 groups) according to intoxication severity upon admission to hospital.

Ryc. 5 Charakterystyka pacjentów z grupy głównej (1) i kontrolnej (2) wg stopnia nasilenia zespołu nieżytowego w dniu przyjęcia do szpitala.

Fig. 5 Distribution of patients in the experimental (1) and control (2 groups) according to catarrhal syndrome severity upon admission to hospital.

Tabela. Czas trwania objawów klinicznych i okres hospitalizacji pacjentów z grupy głównej i kontrolnej
Table. Duration of clinical symptoms and length of in-hospital stay in the experimental and control groups
Objaw/Symptom Średni czas trwania w dniach/
Mean duration, days
grupa główna/
experimental group		 grupa kontrolna/
control group
Ból głowy/Headache 1,2 ± 0,4* 1,9 ± 0,5
Ból oczu/Eye pain 1,1 ± 0,2 1,4 ± 0,4
Gorączka powyżej 37°C/Fever (above 37°C) 1,8 ± 0,5* 2,7 ± 0,6
Dreszcze/Chills 1,4 ± 0,3 1,8 ± 0,6
Pocenie się/Sweating 1,8 ± 0,3* 3,2 ± 0,7
Osłabienie/Fatigue 1,4 ± 0,4* 3,2 ± 0,7
Ból mięśni/Muscle pain 2,0 ± 0,5 2,4 ± 0,3
Senność/Drowsiness 1,1 ± 0,2 1,8 ± 0,2
Zatkany nos/Nasal congestion 2,6 ± 0,5 4,0 ± 1,3
Wyciek z nosa/Rhinorrhea 3,2 ± 1,2* 5,4 ± 1,1
Ból gardła/Sore throat 1,8 ± 0,4 2,4 ± 0,1
Kaszel/Cough 4,9 ± 0,7 5,1 ± 1,5
Zaczerwienienie gardła/Pharyngeal hyperemia 3,4 ± 0,9* 4,9 ± 1,0
Liczba dni hospitalizacji/Lenght of in-hospital stay, days 5,4 ± 1,1* 7,2 ± 1,6
istotność różnic między grupami* p<0,05.
*singnificant differences at p<0,05.

 

 

Ryc. 6. Struktura etiologiczna grypy i ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych u pacjentów z grupy głównej (1) i kontrolnej (2) w dniu przyjęcia do szpitala

Fig. 6. Etiological causes of ARVI in the experimental (1) and control (2) groups upon admission to hospitall

Informacje o finansowaniu

Prace prowadzono bez wsparcia finansowego.

Financial support

No financial support has been provided for this work.

Konflikt interesów

Autorzy informują o braku konfliktu interesów.

Conflict of interests

The authors declare that there is not conflict of interests.

Bibliografia

  1. O sostojanii sanitarno-epidemiologiczeskogo błagopołuczija nasielenija w Rossijskoj Fiedieracji w 2017 godu: Gosudarstwiennyj dokład. M.: Fiedieralnaja służba po nadzoru w sfierie zaszczity praw potriebitieliej i błagopołuczia cziełowieka; 2018, 268 с. URL:http://rospotrebnadzor.ru/upload/iblock/c51/ gd_2017_seb.pdf (data pobrania pliku: 14.07.2018 .)
  2. Łobzin J. W., Babaczenko I. W., Wasiljew W.W., Uskow A. N. Osobiennosti grippa u dietiej, sowriemiennyje wozmożnosti lieczienija i profiłaktiki. Consilium Medicum. 2016;18(3):12-7.
  3. Babaczenko I. W., Szaripowa E. W., Bielikowa T. L. Podchody k terapii ORWI u dietiej w stacjonarie i poliklinikie. Miedicynskij sowiet. 2017;1:94-9
  4. Lewina A. S., Babaczenko I. W., Skripczenko N. W., Imianitow E. N. Etiologiczeskaja struktura zaboliewanij u czasto boliejuszczich dietiej w zawisimosti od wozrasta. Rossijskij wiestnik pierinatologii i piediatrii. 2017;62(2):72-7.
  5. Geppe N. A., Kryłowa N. A., Tiurina E. N. Jabłkowa E. A. Naprawlenie sowierszenstwowanija tierapii ORWI u dietiej. Doctor.ru 2016;6(123):47-51.
  6. Sielkowa E. P. i inni Sowriemiennyje prieparaty w lieczienii grippa i ORWI. Ocyłłokokcynum. Russkij miedicynskij żurnal. 2008;22(16):1510-4.
  7. Rossi E. Outcome of homeopathic treatment in pediatric patients: an observational study from 1998 to 2008. Europ J Integr Med. 2010;2:115-22.
  8. Jermiłowa N. W., Radcig E. Ju., Bogomilskij M. R. Sielkowa E. P., Gudowa N. A. Profiłaktika ORWI w organizowannych dietskich kolliektiwach : sposoby i effiektiwnost’. Woprosy sowriemiennoj piediatrii. 2012;11(1):98-102.
  9. Kaziukowa T. W., Pankratow I. W., Alejew A. S., Siemiejnaja profiłaktika i lieczienije ostrych riespiratornych zaboliewanij. Miedicynskij sowiet. 2013;2-3:28-35.
  10. Kaziukowa T. W. i inni Naturopaticzieskije sriedstwa w profiłaktikie ostych riespiratornych zaboliewanij u dietiej ranniego wozrasta. Russkij miedicynskij żurnał. 2009;9(1):64-8.
  11. Biegajdarowa R. Ch., Ałszynbiekowa G. K., Asienowa L. Ch., Diusiembajewa N. I., Talibiekowa Ch. D. Epidiemiołogiczieskaja situacja po ORWI i pniewmonijam w Karagandskoj obłasti za 2012-2016 gg. Miedicyna i ekołogija. 2017;1:70-5.

 

References

  1. On the state of sanitary and epidemiological welfare of the population in the Russian Federation in 2017: State report. Мoscow: Federal Service for Surveillance on Consumer Rights Protection and Human Wellbeing; 2018, 268 p. URL: http://rospotrebnadzor.ru/upload/iblock/c51/gd_2017_seb.pdf (accessed 14.07.2018) (in Russian).
  2. Lobzin YuV, Babachenko IV, Vasiliev VV. Features of influenza in children possibility of modern management and prevention. Consilium Medicum. 2016;18(3):12-7. (in Russian).
  3. Babachenko IV, Sharipova EV, Belikova TL. Hospital- and clinic-based approaches to the treatment of ARVI in children. Meditsinskiy Sovet (Medical Council). 2017;1:94-9. (in Russian).
  4. Levina AS, Babachenko IV, Skripchenko NV, Imyanitov EN. The etiological structure of diseases in frequently ill children depending on age. Rossiyskiy Vestnik Perinatologii i Pediatrii (Russian Bulletin of Perinatology and Pediatrics). 2017;62(2):72-7. (in Russian).
  5. Geppe NA, Krylova NA, Tyurina EN, Yablokova EA. Ways to Improve Treatment Options for Acute Respiratory Viral Infections in Children. Doctor.Ru. 2016;6(123):47-51. (in Russian).
  6. Sel’kova EP, et al. Sovremennye preparaty v lechenii grippa i ORVI. Otsillokoktsinum. RMJ (Russian Medical Journal). 2008;22(16):1510-4. (in Russian).
  7. Rossi E. Outcome of homeopathic treatment in pediatric patients: an observational study from 1998 to 2008. Europ J Integr Med. 2010;2:115-22. (in Russian).
  8. Ermilova NV, Radtsig EY, Bogomilskiy МR, Selkova ЕP, Gudova NА. Acute respiratory viral infections prophylaxis in organized groups of children: means and efficacy. Current Pediatrics. 2012;11(1):98-102. (in Russian).
  9. Kazyukova TV, Pankratov IV, Aleyev AS. Use of homeopathic medicines for prevention and treatment of acute respiratory infections at home. Meditsinskiy Sovet (Medical Council). 2013;2-3:28-35. (in Russian).
  10. Kazyukova TV, et al. Naturopaticheskie sredstva v profilaktike ostrykh respiratornykh zabolevanii u detei rannego vozrasta. RMJ (Russian Medical Journal). 2009;9(1):64-8. (in Russian).
  11. Begaidarova RKh, Alshynbekova GK, Asenova LKh, Dyusembaeva NI, Talipbekova KhD. Epidemiological situation in respect of acute respiratory viral infections and pneumonia in Karaganda region for 2012–2016. Meditsina i ekologiya. 2017;1: 70-5. (in Russian).

 

Informacje o współautorach:

Ałła Aronowna Wilnic, kandydat nauk medycznych, starszy badacz, Wydział Neuroinfekcji i Patologii Organicznej Układu Nerwowego Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci Federalnej Agencji Medycznej i Biologicznej

Adres: 197022, Petersburg, ul. Profesora Popowa, 9

Telefon: (812) 234-1901

E-mail: vilnitz@mail.ru

Jewgienij Juriewicz Gorelik, kandydat nauk medycznych, pracownik naukowy Zakładu Neuroinfekcji i Patologii Organicznej Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci Federalnej Agencji Medycznej i Biologicznej

Adres: 197022, Petersburg, ul. Profesora Popowa, 9

Telefon: (812) 234-1901

E-mail: e.gorelik@mail.ru

Walentin Siergiejewicz Kowalow, kierownik Izby Przyjęć Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci Federalnej Agencji Medycznej i Biologicznej

Adres: 197022, Petersburg, ul. Profesora Popowa, 9

Telefon: (812) 234-1670

Julia Wasiliewna Niestierowa, kierownik Wydziału Celowanej Profilaktyki Chorób Zakaźnych i Stanów Niedoboru Odporności Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci Federalnej Agencji Medycznej i Biologicznej

Adres: 197022, Petersburg, ul. Profesora Popowa, 9

Telefon: (812) 346-3142

Nadieżda Nikołajewna Pticznikowa, lekarz – specjalista diagnostyki laboratoryjnej Wydziału Mikrobiologii Medycznej, Naukowo-Klinicznego Ośrodka Leczenia Chorób Infekcyjnych u Dzieci Federalnej Agencji Medycznej i Biologicznej

Adres: 197022, Petersburg, ul. Profesora Popowa, 9

Telefon: (812) 670-0111

 

Information about co-authors:

Alla A. Vilnits, MD, PhD, senior research fellow in the Division of Neuroinfections and Organic Disorders of the Nervous System, Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Federal Medical and Biological Agency of the Russian Federation

Address: 9 Professora Popova str., Sankt-Petersburg, 197022, Russian Federation

Phone: (812) 234-1901

E-mail: vilnitz@mail.ru

Evgeniy Yu. Gorelik, MD, PhD, research fellow in the Division of Neuroinfections and Organic Disorders of the Nervous System, Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Federal Medical and Biological Agency of the Russian Federation

Address: 9 Professora Popova str., Sankt-Petersburg, 197022, Russian Federation

Phone: (812) 234-1901

E-mail: e.gorelik@mail.ru

Valentin S. Kovalev, head of the Admission Unit, Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Federal Medical and Biological Agency of the Russian Federation

Address: 9 Professora Popova str., Sankt-Petersburg, 197022, Russian Federation

Phone: (812) 234-1670

Yuliya V. Nesterova, head of the Division of Specific Prevention of Infectious Diseases and Immunodeficiencies, Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Federal Medical and Biological Agency of the Russian Federation

Address: 9 Professora Popova str., Sankt-Petersburg, 197022, Russian Federation

Phone: (812) 346-3142

Nadezhda N. Ptitchnicova, laboratory specialist in the Division of Medical Microbiology, Pediatric Research and Clinical Center for Infectious Diseases, Federal Medical and Biological Agency of the Russian Federation

Address: 9 Professora Popova str., Sankt-Petersburg, 197022, Russian Federation

Phone: (812) 670-011